Περιουσιακές παροχές άλλων συγγενών, π.χ. του παππού ή της γιαγιάς, ακόμη και αν επιδιώκουν τους ίδιους σκοπούς, δεν θεωρούνται γονικές παροχές αλλά δωρεές. Σημειώνεται ότι η γονική παροχή δεν είναι απαραίτητο να δοθεί κατά την έναρξη του χωριστού οικογενειακού βίου ή της άσκησης του επαγγέλματος, αλλά μπορεί να δοθεί και νωρίτερα ή αργότερα (π.χ. για την αντιμετώπιση χρεών του παιδιού που προέκυψαν από την άσκηση του επαγγέλματός του).
Αντικείμενο γονικής παροχής μπορεί να είναι κάθε περιουσιακό στοιχείο του πατέρα ή της μητέρας, όπως σπίτι, οικόπεδο, αυτοκίνητο, οικιακός εξοπλισμός, χρηματικό ποσό, τραπεζική κατάθεση, δικαίωμα επικαρπίας ή ψιλής κυριότητας σε ακίνητο, παραχώρηση της χρήσης κατοικίας, μετοχές, μερίδα συμμετοχής σε ΕΠΕ κ.λπ. Σε τι διαφέρει η γονική παροχή από μια κοινή δωρεά;
Ακριβώς επειδή η γονική παροχή γίνεται μόνο από τους γονείς προς τα παιδιά τους, ο νόμος τη μεταχειρίζεται προνομιακά:
●Κατ΄ αρχάς, σε αντίθεση με τη δωρεά που απαιτεί πάντοτε συμβολαιογραφικό έγγραφο για να είναι έγκυρη, η γονική παροχή καταρτίζεται άτυπα, εκτός αν ο τύπος επιβάλλεται λόγω του αντικειμένου της παροχής. Για παράδειγμα, η γονική παροχή χρηματικού ποσού είναι έγκυρη ακόμη και αν συμφωνήθηκε προφορικά, όχι όμως και η γονική παροχή ακινήτου, αφού η μεταβίβαση ακινήτου προϋποθέτει κατάρτιση συμβολαιογραφικού εγγράφου και μεταγραφή. ●Η γονική παροχή δεν ανακαλείται, ενώ αντίθετα η δωρεά μπορεί να ανακληθεί για ορισμένους λόγους που προβλέπονται στον νόμο, π.χ. σε περίπτωση αχαριστίας του δωρεοδόχου.
●Οι γονικές παροχές απολαμβάνουν προνομιακή φορολογική μεταχείριση. Μπορώ να κάνω γονική παροχή προς το παιδί μου, ακόμη και αν είναι ανήλικο;
Ναι, γονική παροχή μπορεί να γίνει και προς ανήλικο παιδί. Εάν είναι κάτω των 10 ετών και πρόκειται για γονική παροχή ακινήτου, θα υπογράψετε το συμβόλαιο εσείς, τόσο ως μεταβιβάζων όσο και ως αντιπρόσωπος του παιδιού σας. Προσοχή όμως! Αν το ακίνητο που θέλετε να μεταβιβάσετε στο ανήλικο παιδί σας είναι νοικιασμένο, δεν μπορείτε να υπογράψετε εσείς ως αντιπρόσωπος του παιδιού σας, αλλά πρέπει να υπογράψει ο άλλος γονέας (αν υπάρχει) ή να διοριστεί από το δικαστήριο ειδικός επίτροπος για τον σκοπό αυτό. Μπορώ να κάνω γονική παροχή προς το παιδί μου αν έχει παντρευτεί;
Βεβαίως. Η γονική παροχή μπορεί να γίνει και για τη διατήρηση, βελτίωση ή σταθεροποίηση της οικογενειακής εγκατάστασης του παιδιού σας.
Εκτός από τον φόρο μεταβίβασης (ο οποίος οφείλεται σε περίπτωση που η γονική παροχή υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο), τι άλλα έξοδα συνεπάγεται μια γονική παροχή ακινήτου (σπιτιού, οικοπέδου, χωραφιού κ.λπ.);
Τα λοιπά έξοδα μιας γονικής παροχής ακινήτου είναι:
●Η αμοιβή του συμβολαιογράφου, η οποία υπολογίζεται με συντελεστή 1% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
●Τα έξοδα μετεγγραφής, τα οποία υπολογίζονται με συντελεστή 0,775%.
●Τα έξοδα για το Ταμείο Νομικών, τα οποία υπολογίζονται επίσης με συντελεστή 0,775%.
Σημειώνεται ότι και οι τρεις προαναφερόμενες κατηγορίες εξόδων επιβαρύνονται πλέον με ΦΠΑ 23%. Μπορώ να μεταβιβάσω τα ακίνητά μου στα παιδιά μου ώστε να μην υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία για τους δανειστές μου;
Κάτι τέτοιο θα ήταν δώρον άδωρον, αφού στην περίπτωση αυτή ο νόμος παρέχει το δικαίωμα στους πιστωτές σας να απαιτήσουν την ανατροπή κάθε απαλλοτρίωσης που κάνατε για να βλάψετε τα συμφέροντά τους, δηλαδή για να μην υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία. Μάλιστα, στην περίπτωση της γονικής παροχής τεκμαίρεται ότι το παιδί γνώριζε την εκ μέρους σας πρόθεση βλάβης των δανειστών, γι΄ αυτό και είναι ακόμη πιο εύκολο να ανατραπούν οι μεταβιβάσεις. Ο πατέρας μου μού είχε υποσχεθεί ότι θα μου μεταβιβάσει το ένα από τα δύο αυτοκίνητά του όταν πάρω το πτυχίο μου. Δικαιούμαι να του ζητήσω τη χρηματική αξία του αυτοκινήτου και, ανεξάρτητα από την απάντηση στο ερώτημα αυτό, πρέπει να περιμένω μέχρι να πάρω το πτυχίο μου;
Πρόκειται για υπόσχεση γονικής παροχής, η οποία θα εκπληρωθεί όταν πάρετε το πτυχίο σας. Μέχρι τότε η σύμβαση δεν αναπτύσσει τις συνέπειές της και επομένως δεν μπορείτε να ζητήσετε από τώρα την εκπλήρωσή της. Εξάλλου, αντικείμενο της γονικής παροχής είναι το συγκεκριμένο αυτοκίνητο και όχι η αξία του σε χρήμα. Συνεπώς, δεν δικαιούστε να ζητήσετε τα χρήματα αντί του αυτοκινήτου, εκτός αν το δεχθεί και συμφωνήσει και ο πατέρας σας. Πήγα σε συμβολαιογράφο για να κάνω γονική παροχή ακινήτου στον γιο μου και μου σύστησε να κάνω γονική παροχή μόνο της ψιλής κυριότητας του ακινήτου, παρακρατώντας την επικαρπία. Από ποια άποψη με συμφέρει αυτό;
Oι λόγοι για τους οποίους συμφέρει και προτιμάται συνήθως η γονική παροχή της ψιλής αντί της πλήρους κυριότητας (με παρακράτηση της επικαρπίας εκ μέρους του γονέα) είναι οι εξής:
●Ο γονέας διατηρεί το δικαίωμα χρήσης και κάρπωσης του ακινήτου.
●Το παιδί πληρώνει μικρότερο φόρο αφού περιορίζεται σοβαρά η φορολογητέα αξία της γονικής παροχής.
●Μετά τον θάνατο του γονέα, η ψιλή κυριότητα του παιδιού θα ενωθεί αυτομάτως με την επικαρπία χωρίς να απαιτείται καταβολή επιπλέον φόρου κληρονομιάς για την κτήση αυτή (υπό την προϋπόθεση ότι είχε γίνει από τότε άμεση φορολόγηση της ψιλής κυριότητας)
●Αποκτώντας μόνο την ψιλή κυριότητα το παιδί δεν χάνει το δικαίωμα να αγοράσει στο μέλλον δική του πρώτη κατοικία, εκμεταλλευόμενο την προνομιακή μεταχείριση που επιφυλάσσει στην πρώτη κατοικία η φορολογική νομοθεσία (π.χ. υψηλό αφορολόγητο όριο αγοράς).
Φορολογία γονικών παροχών Στη γονική παροχή, ποιος πρέπει να πληρώσει τον αναλογούντα φόρο (εφόσον η παροχή υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο);
Ηφορολογική υποχρέωση βαρύνει κανονικά το παιδί που αποκτά τη γονική παροχή. Ωστόσο, αν το παιδί δεν έχει δικό του εισόδημα (π.χ. αν είναι ανήλικο), συνηθίζεται στην πράξη να πληρώνει τον φόρο ο μεταβιβάζων γονέας. Πότε γεννάται η φορολογική υποχρέωση για τη γονική παροχή;
Για γονικές παροχές που αφορούν χρήματα ή άλλα κινητά πράγματα χρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης είναι ο χρόνος παράδοσής τους. Αν πρόκειται για ακίνητα, χρόνος φορολογίας είναι ο χρόνος κατάρτισης του σχετικού συμβολαιογραφικού εγγράφου. Πώς υπολογίζεται η φορολογητέα αξία του αντικειμένου της γονικής παροχής;
Oκανόνας είναι ότι για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται υπόψη η αγοραία αξία των αντικειμένων της παροχής κατά τον χρόνο της γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης (βλ. την προηγούμενη ερώτηση). Αν όμως η φορολογική δήλωση υποβληθεί έπειτα από τρία χρόνια από τον χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, τότε, εφόσον πρόκειται για ακίνητα ή κινητά πράγματα, εκτός από χρηματικά ποσά, τραπεζικές καταθέσεις και απαιτήσεις, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται υπόψη η αξία τους και οι φορολογικές κλίμακες που ισχύουν κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης. Υπάρχει κάποιο αφορολόγητο όριο για γονικές παροχές και, αν ναι, σε ποιο ύψος κυμαίνεται;
Για τις γονικές παροχές υπάρχει αφορολόγητο όριο 150.000 ευρώ. Το όριο αυτό ισχύει χωριστά για κάθε γονέα. Πώς φορολογείται μια γονική παροχή (με αυτοτελή συντελεστή ή με φορολογικά κλιμάκια);
Μετά την τροποποίηση του άρθρου 29 του Κώδικα Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών και Γονικών Παροχών με τον νέο φορολογικό Νόμο 3842/2010, οι γονικές παροχές που υπερβαίνουν το αφορολόγητο όριο φορολογούνται πλέον κλιμακωτά. Το ποσοστό του φόρου προκύπτει με βάση τους εξής συντελεστές: 1% για το τμήμα της αξίας από 150.001 μέχρι 300.000 ευρώ, 5% για το τμήμα της αξίας από 300.001 μέχρι 600.000 ευρώ και 10% για το τμήμα της αξίας του ακινήτου άνω των 600.000 ευρώ, όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα:
Με βάση τα κλιμάκια αυτά, αν π.χ. ο γονέας επιθυμεί να μεταβιβάσει (για πρώτη φορά) ακίνητο αξίας 200.000 ευρώ στο παιδί του, το παιδί θα πληρώσει φόρο 500 ευρώ (αφορολόγητο 150.000 ευρώ και τα υπόλοιπα 50.000 με 1%). Για ακίνητο αξίας 400.000 ευρώ, ο φόρος γονικής παροχής θα ανέρχεται σε 6.500 ευρώ (αφορολόγητο 150.000 ευρώ, τα επόμενα 150.000 με 1% και τα υπόλοιπα 100.000 με 5%) κ.ο.κ. Τι ισχύει για τη γονική παροχή χρηματικών ποσών (πέρα από το αφορολόγητο όριο);
Ηγονική παροχή χρηματικών ποσών υπόκειται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή 10% (άρθρο 44 του Κώδικα Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών και Γονικών Παροχών). Σημειώνεται ότι καταργήθηκε η απαλλαγή από τον φόρο για τις γονικές παροχές χρημάτων, οι οποίες γίνονται για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στις ερωτήσεις σας απαντούν οι νομικοί Μαριλένα Ζηδιανάκη και Κίμωνας Σαϊτάκης
ΤΑ ΝΕΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου